بررسی توزیع مالکیت اتومبیل و موتورسیکلت در سطح کشور، مقایسه تطبیقی آمار سرشماری 85 و 90

امروزه رشد روزافزون جمعیت شهرها موجب توسعه‌ی آن‌ها در محیط‌های پیرامونی و بروز پدیده‌ی پراکندگی شهری شده است. گسترش افقی شهرها علاوه بر آثار مخرب زیست محیطی، منجر به افزایش وابستگی به اتومبیل و تسلط الگوی جا به جایی اتومبیل محور در سطح شهرها شده است. یکی از دلایل تشدید کننده‌ی این امر، افزایش مالکیت اتومبیل است. از سوی دیگر توجه به چگونگی توزیع مالکیت اتومبیل و موتورسیکلت در سطح کشور، به دلیل نقش آن در برنامه ریزی حمل و نقل و زیرساخت‌ها در سطح کلان ملی ضروری می‌نماید. بنابراین، پژوهش حاضر به بررسی چگونگی این توزیع و همچنین ارتباط رشد مالکیت اتومبیل و موتورسیکلت با رشد تعداد خانوارها در سطح شهرستان‌های کل کشور پرداخته است. داده‌های مورد نیاز از اطلاعات تعداد خانوار و تعداد اتومبیل و موتورسیکلت در اختیار آن از آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن کل کشور سال‌های 85 و 90 در سطح شهرستان ( 358شهرستان در سال 1385 و 387 شهرستان در سال 1390) استخراج شده است. تحلیل داده‌ها در محیط نرم افزار GIS و با بهره گیری از شاخص توزیع فضایی موران (برای سنجش درجه‌ی خودهمبستگی فضایی) و آماره G (برای تعیین الگوی قرارگیری خوشه‌ها) انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که توزیع مالکیت اتومبیل و موتورسیکلت در سال‌های 85 و 90 از الگوی خوشه‌ای پیروی کرده و رشد مالکیت اتومبیل در سطح شهرستان‌ها بیشتر از رشد تعداد خانوارها بوده است؛ البته این افزایش ناشی از تمایل خانوارهای روستایی به تملک تعداد بیشتر اتومبیل است.